Kućne grinje su paraziti iz tipa zglavkara koji žive u ljudskom okruženju, na posteljini, tepisima i drugim vlaknastim materijalima. Jedu perut i druge izumrle ćelije ljudske kože, kao i razne druge organske materije. U prirodi, mikro-predatori i izlaganje direktnim sunčevim zracima ih ubijaju.

Grinje se smatraju se jednim od najčešćih uzroka astme i alergijskih oboljenja.

Miris enzima koje ovi paraziti proizvode se najjače može osjetiti u napunjenim kesicama usisivača. Evropske grinje i američke grinje predstavljaju dve različite vrste.

Veličina

Pronalazač mikroskopa, Anton van Levenhuk, je 1694. godine prvi put video ove organizme. Najbolje se vide pod mikroskopom kad su dobro osvijetljene i na crnoj podlozi. Tipične grinje su duge oko 0,4 mm i široke oko 0,25 do 0,32 mm. I muške i ženske grinje su sfernog oblika, kutikule krem boje sa crnim linijama. Mogu se prenositi vazdušnim strujama prouzrokovanim običnim kućnim aktivnostima.

Životni ciklus grinje

Životna granica muških grinja je 20 do 30 dana, a oplođena ženska grinja može živeti i do 70 dana, i izleći 60 do 100 jaja u poslednjih 35 dana života.

Iz jajeta se izleže larva sa šest nogu, i nakon perioda od 20 do 30 dana, izleže se odrasla grinja sa osam nogu.

Za sedamdeset dana života, ženska grinja ostavi oko 2000 čestica fekalija i još veći broj delimično enzimski inficiranih čestica prašine.

Stanište i hrana

Grinje bujaju u okruženjima poput kuhinja, kreveta i generalno kućnom okruženju, gdje sunčevi zraci ne dopiru direktno. Žive u posteljini, dušecima, namještaju i tepisima, jer tako mogu da se sakriju duboko u šupljine i među vlakna, da bi se bolje zaštitile od sunčevog svetla, usisivača i drugih opasnosti. Kada su gladne i vlažnost je dovoljno visoka, izlaze na površinu da pokupe novu odumrlu ćeliju kože.

Grinje se, generalno, hrane svim vrstama sićušnih čestica organske materije. Preferiraju ćelije ljudske kože, koje predstavljaju veliki deo prašine u domaćinstvu. Grinje nemaju želudac i najveći deo varenja se obavlja van organizma. Zbog toga luče enzime i smeštaju fungus na čestice da bi svarile organsku materiju svojim enzimima pre nego što ih one unesu u organizam. Grinje jedu istu hranu više puta, i svaki put je samo delimično svare. Između dva jedenja, česticu ostavljaju da se još sama rastvori. Česticu koju grinja više neće jesti, naučnici nazivaju fekalijom grinje. U prosjeku, ljudsko telo odbaci oko 1,5 g kože svaki dan (približno 0,3-0,45 kg godišnje), što je dovoljno da se nahrani oko milion grinja.

Načini uklanjanja

Pranje tkanina čistom vodom će ukloniti većinu grinja. Temperature preko 60°C u periodu od jednog sata takođe obično ubijaju grinje, kao i smrzavanje. Usisivači na vodu i paru razlažu složene enzime i smanjuju verovatnoću pojave alergije.

Potrebno je češće bacati upotrebljene kesice usisivača, jer grinje mogu da izađu iz kesice. Smanjivanje vlažnosti u vazduhu koristeći klima-uređaje smanjuje problem, ali čak i u suvim uslovima grinje mogu preživjeti i razmnožavati se u posteljini (naročito jastucima) jer tu imaju vlažnost kao rezultat ljudskog disanja, znojenja i pljuvačke tokom nekoliko sati spavanja dnevno. Britanski naučnik Stiven Pretlov sa univerziteta Kingston, nakon svog istraživanja je potvrdio da nepospremljeni kreveti, koji se tako lakše suše, smanjuju broj grinja.

Korišćenje manje vlaknastih zavesa i tepiha smanjuje broj grinja jer im se samim time smanjuje ukupna površina životnog staništa.

Izbjeljivači i jaki deterdženti ne ubijaju grinje, iako hemikalije na bazi benzil benzoata i taninske kiseline mogu da smanje njihov broj. Njihovo korišćenje je, međutim, rizično jer i sami mogu da pospješe alergije.

Oboljenja

Delimično svarena hrana i fekalije grinja su jedan od najznačajnijih uzroka alergija i jedino polen je češći uzrok alergije od grinja. Enzim DerP1, koji se nalazi u fekalijama grinja, je vrlo čest uzrok alergijskih reakcija, a i samo hitinsko telo grinje, koja tokom rasta odbacuje čestice kutikule, je alergens.

Udisanje žive ili mrtve grinje, njihovih fekalija i enzima može prouzrokovati i astmu.

Grinje takođe mogu uzrokovati rinitis, konjuktivitis i dermatitis. Duža izloženost kože proteinima u ekskrementima grinja može da naruši odbrambeni sistem kože i omogući ulazak alergenasa i iritanata, vodeći ka upalama i svrabu kože ili pruritisu.

Izvor: Wikipedia